„Udowodniliśmy dzisiaj, że gdy chodzi o politykę rodzinną możliwe jest porozumienie ponad politycznymi podziałami. Wszyscy posłowie zagłosowali za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. Na tym porozumieniu zyskują teraz rodziny wielodzietne, ale jestem przekonany, że takiego współdziałania oczekują od nas wszyscy Polacy” - powiedział Władysław Kosiniak-Kamysz, minister pracy i polityki społecznej.

Do czasu wejścia w życie ustawy, uprawnienia dla rodzin wielodzietnych uregulowane są w rządowym programie dla rodzin wielodzietnych, który został przyjęty uchwałą nr 85 Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia rządowego programu dla rodzin wielodzietnych oraz w rozporządzeniu Rady Ministrów określającym sposób realizacji tego programu. Wprowadzenie uregulowań w randze ustawy "zagwarantuje stabilność i spójność przewidzianych rozwiązań oraz zwiększy przejrzystość przepisów prawnych" - napisano w uzasadnieniu do ustawy.

Od 1 stycznia 2015 r. rodziny wielodzietne, niezależnie od osiąganych dochodów, mają otrzymać dokument zapewniający im specjalne uprawnienia. Ustawa obejmie rodziny, w których rodzic (rodzice) lub małżonkowie rodziców wychowują co najmniej troje dzieci do 18. roku życia, a w przypadku dzieci uczących się lub studiujących – poniżej 25 lat. Dzieci spełniające te kryteria mają zachować uprawnienia pomimo zmniejszania się liczby potomstwa w rodzinie wielodzietnej – np. w przypadku ukończenia przez jedno z rodzeństwa 25. roku życia.

Ponadto, w przypadku, gdy pełnoletnie dziecko będzie kontynuować naukę w szkole lub szkole wyższej, uprawnienia do posiadania Karty będą przysługiwać odpowiednio do dnia 30 września następującego po końcu roku szkolnego, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej placówce, lub do końca roku akademickiego, w którym jest planowane ukończenie nauki w danej placówce. W obu przypadkach uprawnienie do posiadania Karty nie będzie jednak przysługiwać dłużej niż do ukończenia przez dziecko 25. roku życia.

Rodzic, który nabędzie uprawnienia do karty, zachowa je dożywotnio, chyba że sąd odbierze mu władzę rodzicielską lub ją ograniczy przez umieszczenie dziecka w pieczy zastępczej. Małżonek rodzica straci ją tylko w przypadku rozwodu lub unieważnienia małżeństwa (jeśli nie jest rodzicem dzieci).

W przypadku rodzin posiadających dzieci o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, karta będzie przyznawana bez względu na ich wiek. Do otrzymania karty będą też uprawnieni rodzice samotnie wychowujący swoje dziecko, rodzice zastępczy i osoby prowadzące rodzinne domy dziecka. Kartę otrzymać będą mogli nie tylko obywatele polscy, ale też cudzoziemcy mający pozwolenie na pobyt stały w Polsce, długoterminową rezydenturę i uchodźcy.

Przy składaniu wniosku należy okazać w szczególności:

- w przypadku rodzica oraz małżonka rodzica – dokument potwierdzający tożsamość;

- w przypadku dzieci w wieku do ukończenia 18. roku życia – akt urodzenia lub dokument potwierdzający tożsamość;

- w przypadku dzieci w wieku powyżej 18. roku życia – dokument potwierdzający tożsamość oraz zaświadczenie ze szkoły lub szkoły wyższej o planowanym terminie ukończenia nauki w danej placówce;

- w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wieku powyżej 18. roku życia – dokument potwierdzający tożsamość oraz orzeczenie o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności;

- w przypadku dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka – postanowienie o umieszczeniu w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka;

w przypadku osób, które obejmuje ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej – zaświadczenie o pozostawaniu w dotychczasowej rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka.

Składając wniosek o wydanie duplikatu Karty, należy okazać dokument potwierdzający tożsamość lub, w przypadku dziecka, odpis aktu urodzenia.

Urząd wydający Kartę Dużej Rodziny może jednak domagać się okazania innych dokumentów lub ich odpisów, jeżeli będzie to niezbędne w ustaleniu uprawnienia do korzystania z Karty (np. w przypadku cudzoziemca).

Dokument ma być wydawany bezpłatnie na wniosek członka rodziny, na czas nieokreślony, przez wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast. Do wniosku o Kartę trzeba będzie dołączyć oryginały lub odpisy dokumentów potwierdzających, że rodzina jest wielodzietna. W przypadku zgubienia karty wójt, burmistrz lub prezydent wyda duplikat za opłatą 9,21 zł. Może jednak z niej zwolnić członka rodziny na jego wniosek, umotywowany trudną sytuacją materialną lub zdrowotną.

Karta będzie uprawniać do zniżek m.in. w niektórych muzeach, rezerwatach przyrody i obiektach rekreacyjno-sportowych (od 20 do 80% lub np. za 1 zł). Posiadacze dokumentu mają też otrzymać ulgi na przejazdy publicznym transportem kolejowym - 37% na bilety jednorazowe i 49% na miesięczne, oraz w opłatach paszportowych (75% w przypadku dzieci i 50% dla rodziców). Karta umożliwi także bezpłatny wstęp do parków narodowych. Rodziny będą ponadto zwolnione z opłat za wydanie odpisów aktów stanu cywilnego przy staraniu się o przyznanie Karty.

Uprawnienia dla posiadaczy kart będą mogły przyznawać także jednostki podległe samorządom oraz przedsiębiorstwa prywatne, które mają podpisane umowy z ministrem pracy lub samorządami. Podmioty oferujące zniżki będą mogły posługiwać się znakiem „Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny”.

Jeżeli w gminie, powiecie lub województwie został wprowadzony samorządowy program przyznający uprawnienia rodzinom wielodzietnym, jednostki te mogą wykorzystać Kartę jako dokument potwierdzający uprawnienie do korzystania z wprowadzonych samorządowych uprawnień dla rodzin wielodzietnych.

W rozporządzeniach do ustawy określone zostaną kwestie kosztów wprowadzenia ustawy dla gmin, zasady dotyczące unieważnienia Karty, a także wzory Karty, wniosku o przyznanie Karty lub jej duplikatu, znaku "Tu honorujemy Kartę Dużej Rodziny" i logo rodziny wielodzietnej.

Karty Dużej Rodziny wydane na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 maja 2014 r. zachowają ważność do końca okresu, na który zostały przyznane, o ile osoba, której Karta została przyznana, spełnia warunki określone w dotychczasowych przepisach.

Umowy na stosowanie ulg w ramach Karty, zawarte z podmiotami innymi niż instytucje zgłoszone przez odpowiednie ministerstwa w ramach rządowego programu dla rodzin wielodzietnych, zachowają ważność do czasu ich wygaśnięcia lub rozwiązania, ale nie dłużej niż przez okres 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

Ustawa musi jeszcze zyskać poparcie Senatu, a tuż przed Bożym Narodzeniem ma ją podpisać prezydent Bronisław Komorowski. Ma wejść w życie 1 stycznia 2015 r., z wyjątkiem zmian dotyczących paszportów, które wejdą w życie 5 czerwca 2015 r.

Według informacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (za GUS), z Karty Dużej Rodziny może obecnie korzystać 3,4 mln osób, w tym 2 mln dzieci. Do tej pory wydano już ponad pół miliona Kart. Złożonych wniosków o jej wydanie jest ponad 660 tys.

Karta uprawnia obecnie do zniżek w ponad 1000 miejsc. Lista wszystkich zniżek dostępna jest na stronie: https:// rodzina.gov.pl/sites/default/files/pliki_do_pobrania/oferta-partnerow_v_25_11_2014_.pdf

Wykaz wszystkich dokumentów potrzebnych przy składaniu wniosku znajduje się na stronie: https:// rodzina.gov.pl/duza-rodzina/karta-duzej-rodziny?dzial=pliki

Dostępna jest także specjalna infolinia na temat Karty Dużej Rodziny: tel. (22) 661 11 99