Ks. Jarosław Grabowski: KUL od początku swojego istnienia był wierny zawołaniu Deo et Patriae (Bogu i Ojczyźnie). Czy w czasie kadencji Księdza Rektora będą kontynuowane działania uczelni w duchu tak określonej misji?

Ks. prof. Mirosław Kalinowski: Bez wątpienia jest to fundament działalności Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. To właśnie w kontekście tego zawołania powinny być realizowane zadania wynikające z działalności statutowej KUL, czyli: prowadzenie badań naukowych, nauczanie studentów oraz działalność społeczno-organizacyjna. Jest to nie tylko stanowisko rektora, ale również postawa społeczności akademickiej uczelni, którą kieruję od 1 września 2020 r. Senat KUL na posiedzeniu 25 kwietnia 2019 r. podjął uchwałę w sprawie przyjęcia nowego Statutu KUL, który został zatwierdzony Dekretem Stolicy Apostolskiej 14 września 2019 r. i obowiązuje od 1 października 2019 r. W Preambule obowiązującego Statutu KUL widnieje zapis, który stanowi ważne zobowiązanie dla pracowników uczelni: „Mając świadomość, że o misji Uniwersytetu, opartej na dewizie Deo et Patriae, decyduje jego katolicki charakter, jesteśmy przekonani, że: zadaniem Uniwersytetu jest poszukiwanie i przekazywanie prawdy przez prowadzenie badań naukowych w duchu idei veritas in caritate oraz w harmonii między nauką i wiarą. Zadaniem Uniwersytetu wynikającym z historycznego dziedzictwa Lublina jest twórcze kultywowanie tradycji wielonarodowej Rzeczypospolitej poprzez współpracę prowadzącą do umocnienia więzi między narodami Europy oraz łączącą dorobek kultur Wschodu i Zachodu”.

Jak w tym kontekście kształtują się wyzwania, szczególnie w prowadzonej dyskusji na temat wolności dyskursu akademickiego?

Jestem świadkiem i uczestnikiem dyskusji na temat wolności myśli akademickiej. Zarówno w odniesieniu do granic tej wolności, jak również w stosunku do wyzwań, które stoją przed naszą Alma Mater. Ważną wskazówkę zawartą w Preambule Statutu dał nam św. Jan Paweł II, który 9 czerwca 1987 r. zwrócił się do nas z przesłaniem: „Uniwersytecie! Służ Prawdzie! Jeśli służysz Prawdzie – służysz Wolności. Wyzwalaniu człowieka i Narodu. Służysz Życiu!”. Zatem zgłębianie prawdy powinno być podstawowym kryterium odniesienia wolności w prowadzeniu badań i działalności dydaktycznej na KUL.

Skoro wolność w głoszeniu prawdy jest cechą charakterystyczną uczelni, to jak rozumieć wypowiedzi ks. prof. Alfreda Wierzbickiego, które, zdaniem, wielu ewidentnie szkodzą misji KUL?

Ja zawołanie Jana Pawła II odbieram odwrotnie. Mianowicie, chodzi o wolność nie w zakresie głoszenia własnych opinii, ale ściśle zgodnych z nauką Kościoła. Dzięki poszukiwaniu prawdy i jej odkrywaniu stajemy się wolni od narzucanych stanowisk światopoglądowych. Jeszcze raz podkreślę, że to właśnie prawda stanowi racjonalne granice dla wolności głoszonych poglądów.

W tej niewątpliwie trudnej sytuacji odpowie Ksiądz Rektor na list ks. prof. Andrzeja Szostka?

Już odpowiedziałem. W swojej korespondencji podziękowałem księdzu za troskę o przyszłość Uniwersytetu. Mam świadomość, że intencją byłego rektora KUL jest dobro uczelni. To, co nas różni, to istota misji, którą powinien kierować się Katolicki Uniwersytet Lubelski. Pragnę jeszcze raz podkreślić, że społeczność akademicka KUL opowiedziała się w aktualnie obowiązującym Statucie za poszukiwaniem prawdy w harmonii między nauką i wiarą. Jako rektor tej uczelni, dbam o to, aby ta norma była urzeczywistniana.

Uczelnia katolicka z natury jest misyjna. Jak tę misyjność realizuje KUL?

Odnosząc się do już prowadzonych działań, uważam, że należy rozszerzyć badania uczelni o charakterze misyjnym. W obecnej formie istnieją ogólnouniwersyteckie granty misyjne, których celem jest prowadzenie badań wynikających z misji Uniwersytetu. Wzmacnianie tego obszaru będzie polegało z jednej strony na zwiększeniu funduszy na prowadzenie badań w ramach grantów misyjnych, z drugiej – na dwóch formach opracowań rezultatów uzyskanych w wyniku tych badań. Pierwsze z nich powinno mieć charakter naukowy po to, by uzyskane wyniki mogły być publikowane w krajowych i/lub międzynarodowych czasopismach naukowych, natomiast drugie opracowanie – charakter popularyzatorski, aby można je było przesłać do parafii, szkół czy organizacji katolickich.

Jak ważnym obszarem w misyjnej działalności uczelni jest Instytut Jana Pawła II?

Instytut został powołany jako międzywydziałowy ośrodek uczelni, w celu prowadzenia studiów nad myślą i dziełem papieża Jana Pawła II oraz budowania wspólnoty osób w duchu głoszonej przez niego nauki Chrystusa. Zmiany w funkcjonowaniu Instytutu będą przebiegały w trzech obszarach: zwiększenia intensywności prac dotyczących myśli Jana Pawła II, zwiększenia umiędzynarodowienia zespołów badawczych zajmujących się tym zagadnieniem, oraz większego popularyzowania dorobku tego Instytutu.

Na KUL odbywają się także Kursy Wyższej Kultury Religijnej. Jaki jest ich cel?

Kursy stanowią kontynuację założonego w 1938 r. Instytutu Wyższej Kultury Religijnej. Ich celem jest poszerzanie wiedzy religijnej oraz kształtowanie tożsamości religijno-kulturowej katolików świeckich. Zmiany w zakresie ich realizowania będą polegały na wykorzystywaniu nowoczesnych mediów po to, aby osoby zainteresowane mogły korzystać z przygotowanej oferty zarówno na terenie naszego kraju, jak również poza jego granicami.

Księże Rektorze, w jaki sposób KUL chce dotrzeć do młodych ludzi?

Myślę, że jest to pytanie o szerszym kontekście, dotyczącym tego, w jaki sposób uczelnie odpowiadają na wyzwania współczesnego świata. KUL nie może nie zauważać tych zmian. Propozycją, którą kierujemy do naszych studentów, jest wszechstronny rozwój budowany na antropologii chrześcijańskiej i nauczaniu Kościoła. Przez działania edukacyjne i naukowo-badawcze udowadniamy, że katolickość to także nowoczesność pozwalająca reagować na współczesne problemy społeczne. Chcemy stosować metody dydaktyczne odpowiadające na obecne potrzeby świata: nauki, kultury, polityki, ale również rynku pracy. Zależy nam na tym, by KUL był kuźnią liderów. Nie mniej ważnym wyzwaniem jest duszpasterstwo akademickie i formacja duchowa. Mamy w planach zaproszenie na Uniwersytet kilku wspólnot i stowarzyszeń katolickich, by studenci mieli możliwość wyboru stałej formacji.

Ks. prof. Mirosław Kalinowski
teolog pastoralny, profesor nauk teologicznych, od 2020 r. rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II