Święta nietypowe
20.01. - Niebieski Poniedziałek
Choć uważany jest za jeden z najbardziej depresyjnych dni w roku, to warto wiedzieć, że naukowcy nie są zwolennikami tej teorii. Do obniżonego nastroju przyczyniają się nie tylko pora roku (miesiące zimowe sprzyjają smutkowi i obniżeniu poziomu energii), sam dzień tygodnia – w końcu większość z nas nie lubi poniedziałkowych powrotów do pracy – czy niedotrzymanie postanowień noworocznych, ale i konieczność spłaty świątecznych zadłużeń. A sam autor wzoru matematycznego, na którego podstawie wyliczono Blue Monday, przyznał, że jego powstanie miało służyć jedynie celom marketingowym.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
23.01 – Dzień Pisma Ręcznego
Choć większość z nas na co dzień korzysta z telefonów komórkowych czy komputerów, to w erze cyfrowej jest wciąż miejsce na pismo ręczne. Zapiski tak wykonywane pomagają w koncentracji, wspomagają rozwój sprawności manualnej, ale też uczą samokontroli i dyscypliny.
Dlaczego akurat taka data? Nawiązuje ona do dnia urodzin Johna Hancocka, który jako pierwszy złożył podpis pod Deklaracją niepodległości Stanów Zjednoczonych. Podobno znany on był z dużego i ozdobnego podpisu.
20 stycznia. Dzień Wiedzy o Pingwinach
Te nielatające ptaki, nazywane władcami lodowych krain i morskich głębin, fascynują ludzi w każdym wieku.
Reklama
Zamieszkują zimne morza półkuli południowej. Najliczniej występują wokół Antarktydy i u wybrzeży Ameryki Południowej. Ciekawostką jest, że pingwiny żyją również w ciepłych rejonach świata – u wybrzeży Afryki, na wyspach Galapagos i w Nowej Zelandii. Ich najstarsze skamieniałości pochodzą sprzed 61 mln lat! Żyły w czasach, gdy po naszej planecie wędrowały dinozaury.
Ich skrzydła pełnią dziś raczej rolę silnych płetw (nie zawsze jednak tak było, kiedyś pingwiny nie były nielotami). Pomagają im też osiągnąć równowagę w pozycji pionowej po wyjściu z wody. Adaptacja do życia pingwinów w surowych warunkach sprawiła, że są to jedne z najlepiej przystosowanych organizmów do życia w ekstremalnych środowiskach. Izolację termiczną zapewniają im gruba warstwa tłuszczu i gęste, wodoodporne upierzenie. To pozwala im przetrwać w lodowatych warunkach klimatycznych, w których temperatura sięga nawet -60oC.
Dziś znanych jest 18 gatunków pingwinów. Najmniejsze ważą 1,5 kg i mierzą ok. 35 cm, największe z kolei – cesarskie osiągają wagę 45 kg i wzrost 130 cm. Pingwin tak jak człowiek odczuwa łaskotanie, żyje z jednym partnerem i może cierpieć na depresję.
Ciekawostka
Tsunami w Darłowie
16 września 1497 r. kataklizm poprzedziły potężny sztorm i wiatr. Szybka reakcja rady miasta i panującej tam księżnej Anny sprawiła, że nie ma wzmianek o ofiarach w ludziach, ale odbudowa miasta trwała aż 20 lat. Specjaliści oceniają, że przyczyną tsunami w Darłowie było oddalone o 500 km na północ trzęsienie ziemi w rejonie jeziora Wener w Szwecji. Nawet niewielkie ruchy tektoniczne mogły spowodować eksplozję metanu uwięzionego w warstwach tworzących dno Bałtyku.
Najstarszy ptak świata
Reklama
Samica albatrosa ciemnolicego po raz co najmniej 50. złożyła jajo, a ptaki te czynią to raz w roku. Szczęśliwa mama o imieniu Wisdom została po raz pierwszy zaobrączkowana w 1956 r. Ornitolodzy obserwowali, jak przez lata spotykała się w gnieździe z tym samym samcem, który w ostatnich latach zniknął, Wisdom zaś nie składała jaj. Jej żałoba jednak najwyraźniej się skończyła i wraz z nowym partnerem wysiaduje jajo. Nie byłoby w tym nic szczególnego, gdyby nie fakt, że ma co najmniej 74 lata. Tymczasem albatrosy ciemnolice żyją zazwyczaj ok. 50 lat. Jeśli wszystko dobrze pójdzie, młode wykluje się w połowie lutego.
Czy wiesz, że...
...superwulkan Toba mógł doprowadzić do zagłady ludzkości?
Wybuchł ok. 75 tys. lat temu na Sumatrze, a erupcja była wręcz monstrualnych rozmiarów. Dla porównania była ona tysiąc razy silniejsza od erupcji Krakatau z 1883 r., którego wybuch był słyszalny w odległości 8 tys. km, a fala dźwiękowa, która wtedy powstała, obiegła Ziemię 7 razy. Porównując z wybuchem bomby atomowej zrzuconej na Nagasaki, eksplozja Toby była 5 mln razy silniejsza. Erupcja superwulkanu trwała ok. 10 dni. Spowodowała wyrzucenie 3 tys. km3 lawy; dla porównania: Wezuwiusz, zabijając mieszkańców Pompejów i Herkulanum, wyrzucił zaledwie 5 km3. Popiół z Toby pokrył znaczne obszary Azji Południowo-Wschodniej. Na dnie Oceanu Indyjskiego w odległości 2,4 tys. km nadal jest 30-centymetrowa warstwa tego popiołu. Powstałe tsunami dopełniło skali zagłady. Szacuje się, że erupcję i następującą po niej epokę lodowcową przetrwało od tysiąca do 10 tys. naszych przodków. Po erupcji wulkan się zapadł. Na jego miejscu powstało jezioro Danau Toba w kalderze o rozmiarach 100 na 30 km. Klify brzegu jeziora mają ponad 1,2 km wysokości.
Myśl na tydzień
„Jeżeli kochasz, czas zawsze odnajdziesz, nie mając nawet ani jednej chwili”.
Ks. Jan Twardowski
Pamiętaj o życzeniach!
19 I – Henryk, Mariusz, Marta
20 I – Fabian, Fabiana, Sebastian
21 I – Agnieszka, Jarosław, Józef
22 I – Anastazy, Wincenty, Mateusz
Reklama
23 I – Ildefons, Rajmund, Henryk
24 I – Felicjan, Tymoteusz, Franciszek
25 I – Miłosz, Paweł, Tatiana
Wydarzyło się
• 19.01.1788 – w kopalni rud srebra i ołowiu w Tarnowskich Górach uruchomiono jedną z pierwszych na kontynencie pomp do odwadniania chodników napędzaną maszyną parową systemu Newcomena, sprowadzoną z Anglii.
• 20.01.1840 – Francuz Jules Dumont d’Urville odkrył Wybrzeże Adeli na Antarktydzie.
• 21.01.1911 – rozpoczął się 1. Rajd Monte Carlo.
• 22.01.1938 – otwarto Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne Kasprowy Wierch.
• 23.01.1520 – wojska krzyżackie splądrowały i spaliły Frombork, co m.in. skłoniło Mikołaja Kopernika do przeniesienia się do Olsztyna.
• 24.01.1507 – Zygmunt I Stary został koronowany w katedrze na Wawelu na króla Polski.
• 24.01.1860 – francuski wynalazca pochodzenia belgijskiego Étienne Lenoir otrzymał patent na pierwszy użyteczny silnik spalinowy.
• 25.01.1922 – arcybiskup Mediolanu kard. Achille Ratti, były nuncjusz apostolski w Polsce i późniejszy papież Pius XI, został odznaczony Orderem Orła Białego przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego.
