Nadmierna wrażliwość na zmiany pogodowe może być przyczyną uporczywych bólów i zawrotów głowy, pogorszenia nastroju i wielu innych objawów. Doświadcza ich wiele osób wrażliwych na zmiany pogody. Zjawisko to nazywane jest meteopatią i choć potrafi dać się we znaki, nie jest uznawane za chorobę.

Meteopatia (znana też jako meteoropatia) – to pojęcie o korzeniach greckich, wywodzące się z połączenia słów meteora, oznaczającego zjawiska niebieskie, oraz pathos – cierpienie, choroba. Odnosi się do zespołu objawów fizycznych i psychicznych, które mogą się pojawiać u niektórych osób pod wpływem zmian pogody.

Objawy

Nagłe zmiany pogody mogą szczególnie wpływać na codziennie życie osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, choroby sercowo-naczyniowe, choroby układu oddechowego, przewlekłe dolegliwości bólowe. Objawy często pojawiają się tuż przed zmianą pogody lub bezpośrednio po niej, rzadziej – w jej trakcie.

Jako pierwszy zmiany pogody odczuwa układ krążenia. Zmiany temperatury powietrza mają ogromny wpływ na ciśnienie, które skacze „jak szalone”. Poza skokami ciśnienia pacjenci skarżą się na przyspieszone tempo, uczucie kołatania serca i niepokoju.

Radykalna zmiana pogody wpływa też na układ oddechowy. Problemem jest gwałtowne ochłodzenie. Najbardziej cierpią na tym pacjenci chorujący na astmę i z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), którzy szybko zauważą zaostrzenie objawów. Trzecia grupa dolegliwości związanych ze zmieniającą się aurą dotyczy pracy mózgu. Objawia się to zaburzeniami w koncentracji, problemem ze skupieniem, z nauką, jakby „mgłą mózgową” – zapominaniem, co chcieliśmy zrobić. Takie pogorszenie samopoczucia jest typową reakcją na radykalną zmianę pogody.

Osoby wrażliwe na zjawiska pogodowe mogą doświadczać również nasilenia bólów przewlekłych, zaburzeń żołądkowych, zawrotów głowy. Coraz więcej mówi się o tym, że meteopatia może wpływać na zdrowie psychiczne, prowadząc do zachowań agresywnych, depresji, zaburzeń snu, lęku i samobójstw.

Badania

Choć meteopatia przez długi czas była traktowana jako mit i nie znajdowała potwierdzenia w badaniach naukowych, obecnie coraz więcej analiz sugeruje istnienie powiązań między warunkami atmosferycznymi a samopoczuciem. Szacuje się, że zjawisko to może dotyczyć nawet 30% populacji światowej, chociaż nadal nie jest oficjalnie uznawane za jednostkę chorobową.

W 2023 r. w Rosji przeprowadzono badanie ankietowe w celu analizy wpływu zmian pogodowych na osoby chorujące przewlekle. Wnioski pokazały, że u wielu pacjentów występowały meteopatyczne reakcje organizmu takie jak:

– bóle głowy (u 59,5% pacjentów),

– wzrost ciśnienia tętniczego (47,0%),

– dolegliwości związane ze złym samopoczuciem wyrażające się osłabieniem i spadkiem aktywności (42,5%),

– senność (41,46%),

– bóle stawów (40,5%).

Zauważono również zależności między nasileniem objawów a miejscem zamieszkania – osoby mieszkające w regionach o bardziej kontrastowych warunkach klimatycznych były bardziej podatne na reakcje meteopatyczne.

Mechanizm powstawania meteopatii nie został jeszcze poznany, ale istnieje kilka hipotez. Zjawiska związane z pogodą, takie jak zmiany ciśnienia atmosferycznego, temperatury, wilgotność, zachmurzenie, fronty atmosferyczne, prędkość wiatru, opady i nasłonecznienie, są związane ze zmianami stężenia neuroprzekaźników w mózgu, wpływając na zdrowie psychiczne. Wykazano, że pacjenci z meteopatią często mają zwiększone stężenie hormonu, który zwiększa produkcję kortyzolu nazywanego hormonem stresu, co skutkuje wystąpieniem objawów takich jak: kołatanie serca, niepokój i drażliwość.

Jak sobie radzić z meteopatią?

Nie ma leków na meteopatię, ale można złagodzić objawy, gdy zastosuje się następujące wskazania:

1) zdrowy styl życia – aktywność fizyczna (minimum 30 min dziennie, najlepiej spacery),

2) zbilansowaną dietą bogatą w świeże owoce i warzywa,

3) picie odpowiedniej ilości wody – 1,5-2l dziennie,

4) higiena snu,

5) przebywanie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach,

6) naprzemienne gorące i zimne prysznice, aby poprawić krążenie.

7) unikanie palenia tytoniu i spożywania alkoholu.

Reakcje meteopatyczne powinny być sygnałem do tego, by dać organizmowi szansę na oddech, regenerację. Chorzy powinni być czujni na zaostrzenie dolegliwości i w przypadku złego samopoczucia skonsultować się z lekarzem.